Page 16 - پیش نویس چکیده مطالعات آمایش استان
P. 16
مهندسین مشاور شرقآیند سازمان مدیریت و برنامهریزی استان ایلام
ابتدا مختصرا اجزا هریک از الگوهای کانونی ،خطی و پهنهای استان شرح داده شده و در نهایت در Error! Reference
source not found.سازمان فضایی وضع موجود استان ترسیم شده است.
الف ـ الگوهای کانونی
کانونهای سازمان فضایی موجود استان ایلام در قالب نظامهای زیر شناسایی و دستهبندی شدهاند:
سکونت :نظام سکونت سازمان فضایی استان ایلام شامل سلسلهمراتب نقاط شهری و روستایی میشود .در نظام شهری
سکونتگاهها به شش سطح جمعیتی تقسیم شدهاند .بزرگترین سطح آن که ایلام تنها شهر این سطح است بازه جمعیتی بین
100تا 250هزار نفر است که از جمله شهرهای میانی بزرگ در مقیاس کشور نیز محسوب میشود .سطح دوم در استان
بازه جمعیتی 50تا 100هزار نفر است در این بازه ،استان فاقد سکونتگاه است و عملاً باعث شده است که فاصله بین شهر
نخست و شهرهای بعد زیاد باشد .سطح سوم شهرهای با جمعیت 25تا 50هزار نفر هستند که دهلران و ایوان در این سطح
هستند در سطح چهارم شهرهای 10تا 25هزار نفر قرار گرفتهاند .در این سطح شهرهای مهران ،درهشهر ،آبدانان ،ارکواز و
سرابله قرار دارند .دو سطح دیگر سکونتگاهها نیز شهرهای 5تا 10هزار نفر و کمتر از 5هزار نفر هستند که سایر سکونتگاهها
در این سطوح قرار میگیرند .همچنین در سازمان فضایی استان ایلام ،روستاها و بافت روستایی به سبب نقش با اهمیت آنان
در منطقه بسیار حائز اهمیت هستند .بدین منظور در بخش نظام سکونت ،روستاهای بسیار بزرگ نیز اهمیت بالایی دارند به
ویژه در استان ایلام که اندازه سکونتگاهها نسبتا کوچک است روستاهای بزرگ نقش مهمی در سازمان فضایی دارند .سه
سطح سلسله مراتب نیز برای روستاهای استان تعریفمیشود که روستاهای بزرگ با جمعیت بالای 3500نفر ،متوسط با
جمعیت 1000تا 3500نفر و کوچک با روستاهای زیر 1000نفر این سلسله مراتب را تشکیل میدهند این روستاها غالبا
در اطراف شهرهای بزرگ و اصلی استان به ویژه ایلام تجمع دارند هرچند که تعداد آنها بسیار محدود است.
فعالیت صنعتی و معدنی :کانونهای فعالیتی سازمان فضایی موجود استان شامل سه دسته صنعت ،معدن و نفت و گاز
است .کانونهای فعالیتی صنعتی شامل شهرکها و نواحی صنعتی ،صنایع بزرگ است که نحوه استقرار آنها نشان از تجمع
بالای این مراکز در اطراف شهر ایلام و حوزه همپیوند این شهر دارد ،بهطوریکه ازدحام و تجمع این کانونها در این حوزه
کامل ًا قابل شناسایی است .از طرف دیگر شکلگیری کانونهای فعالیت و شبکههای ارتباطی نیز دارای روابط دوسویه و
منسجم است معادن نیز به صورت کانونهای پراکنده در استان استقرار یافتهاند و تنها در اطراف شهر صالحآباد میتوان
تجمعی از این کانونها مشاهده کرد .فعالیت نفت و گاز نیز شامل چاههای نفت و گاز و میادین نفتی و گازی است .این
کانونهای فعالیتی عمدتا در چند حوزه به ویژه در اطراف دهلران تجمع دارند و به صورت پراکنده نیز در سطح استان وجود
دارند.
فعالیت خدماتی :عمده مراکز این نظام در پنج دسته بیمارستانها ،دانشگاهها ،ورزشگاهها ،هتلها ،مراکز تحقیقاتی است.
بیشتر این مراکز در استان ایلام در داخل محدوده شهرها استقرار یافتهاند اما به دلیل نقش آنان در برنامهریزی راهبردی
خدمات در فصلهای آتی شناسایی شده و با علائم اختصاری برای هریک از شهرها نمایش داده شدهاند .انگیزه اصلی در
تشخیص این عناصر شناسایی کمبودها و نیازهای منطقه است .این مراکز به سبب ماهیت وجودی آنان در داخل مرزهای
محدوده بیشتر در شهرهای ایلام و دهلران ،مهران و ایوان و درهشهر و آبدانان شکل گرفتهاند .البته لازم به ذکر است این
مراکز شکل گرفته در داخل هر یک از شهرها نیز دارای مقیاس متفاوت هستند که به جز عملکردهای شهر ایلام که به صورت
ملی و منطقهای نیز فعالیت دارند مابقی در سطح ناحیهای و محلی فعالیت دارند.
صفحه 14 برنامه آمایش استان ایلام ـ خلاصه مطالعات
