Page 17 - پیش نویس چکیده مطالعات آمایش استان
P. 17
مهندسین مشاور شرقآیند سازمان مدیریت و برنامهریزی استان ایلام
فعالیت گردشگری :چهارده منطقه نمونه گردشگری در کنار جاذبههای غنی و فراوان گردشگری طبیعی ،تاریخی و
فرهنگی به عنوان مهمترین عنصر شکلدهنده کانونهای گردشگری استان محسوب میشوند .استان ایلام به سبب موقعیت
قرارگیری آن در میان کوههای زاگرس و جنگلهای آن از نظر گردشگری طبیعی دارای استعداد بالا و بسیار غنی است .وجود
دو اثر طبیعی ملی تنگه رازیانه و دهلران و دیگر کانونهای گردشگری شناسایی شده و موقعیت قرارگیری آنان نیز موید این
موضوع است.
ارتباطات :کانونهای ارتباطی شناسایی شده شامل دو دسته اصلی کانونهای هوایی و زمینی است .از مهمترین عناصر
حملونقل و ارتباطات میتوان به فرودگاها یلام و پایانههای بار و مسافر این شهر و پایانه مرزی مهران اشاره کرد که کارکرد
در مقیاس ملی دارند.
سایر کانونها :از دیگر کانونهای مهم استان ایلام میتوان به کانونهای زیرساختی همچون سد و نیروگاه و نیز منطقه
ویژه اقتصادی مهران اشاره کرد.
ب ـ الگوهای خطی
ساختار اصلی الگوی خطی سازمان فضایی موجود استان ایلام را محورهای چند عملکردی با نقشهای متفاوت شامل
سکونت ،فعالیت ،خدمات ،گردشگری و حملونقل و ارتباطات شکل داده است که هر یک از این محورها از لحاظ سلسلهمراتب
عملکردی در پنج دسته با توجه به سطح کارکرد آن بر روی نقشه سازمان فضایی موجود نمایش داده شدهاند .مهمترین محور
چندعملکردی منطقه که نقش ملی را عهده دار بوده و متصلکننده استان ایلام به فلات مرکزی ایران است ،محور منتهی به
مهران از طریق کرمانشاه و اسلاماباد غرب است که یکی از شاخههای استخوانبندی اصلی استان در کنار محورهای
چندعملکردی شمالی -جنوبی ایلام به درهشهر و مهران به دهلران و سپس خوزستان است که همانند دو بازو پیوستگی
استان با نواحی شرقی و جنوبی لرستان و خوزستان را حفظ میکنند .این دو محور در کنار راههای اصلی و فرعی که
متصلکننده کانونها و محورها با یکدیگرند ،ساختار اصلی الگوی خطی استان را تشکیل میدهند.در کنار محورهای پیشگفته
سه دسته محور دیگر شامل محورهای طبیعی همچون رودخانه سیمره و سایر رودخانههای استان و محورهای زیرساختی
همانند خطوط انتقال نیرو و نفت در استان به چشم میخورد.
ج ـ الگوهای پهنهای
پهنههای اصلی سازمان فضایی موجود استان ایلام شامل پنج پهنه سکونت شهری ،سکونت روستایی ،فعالیت صنعت و
معدن ،فعالیت کشاورزی و نواحی طبیعی است .نواحی سکونتی شهری استان شامل دو تجمع شهری ایلام و درهشهر آبدانان
میشود .نواحی سکونتی روستایی نیز شامل چند تجمع به صورت خطی و محوری در شرق استان و در اطراف رود سیمره،
محور دهلران به اندیمشک ،و ایلام درهشهر و ایوان به ایلام میشود .در زمینه نظام فعالیت ،پهنههای ناشی از تجمع صنعت،
معدن و نفت و گاز را میتوان به عنوان پهنه بسیار مهم عملکردی نام برد .نواحی کشت محصولات باغی و زراعی نیز از نواحی
فعالیتی استان محسوب میشوند .در بخش پهنههای طبیعی نیز چهار پهنه اصلی استان شامل مناطق چهارگانه تحت مدیریت
محیط زیست ،پهنههای آبی که شامل دریاچههای پشت سدها است و پوششهای جنگلی در بخش شرقی و شمالی و
پوششهای مرتعی در قسمت غرب و جنوب غربی است.
برآیند عینی سازوکارهای آفریننده سازمان فضایی ،در الگوهای شکلی متفاوتی رخ میدهد که در طیفی از تمرکز یا
همگرایی و پراکندگی یا واگرایی فضایی در بستر زمان و محیط طبیعی در اشکال متفاوت کالبدی بروز مییابد .سنخشناسی
صفحه 15 برنامه آمایش استان ایلام ـ خلاصه مطالعات
