Page 28 - فصلنامه اقتصاد و برنامه ریزی ( شماره ششم)

1397 ﺰﯿﯾﺎﭘ - 6 هرﺎﻤﺷ ﻪﯾﺮﺸﻧﺰﯿﯾﺎﭘ - 6 هرﺎﻤﺷ ﻪﯾﺮﺸﻧ مﻼﯾﺍ 26
1397
مﻼﯾﺍ نﺎﺘﺳﺍ یﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ نﺎﻣﺯﺎﺳ ﯽﻠﺧﺍد ﻪﻣﺎﻧ ﻞﺼﻓنﺎﺘﺳﺍ یﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ نﺎﻣﺯﺎﺳ ﯽﻠﺧﺍد ﻪﻣﺎﻧ ﻞﺼﻓ
26

.ﺪﻫد ﺺﯿﺨﺸﺗ هﺪﺷ :ﯽﻠﻣ ﺢﻄﺳ رد ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ -8 ﻞﺻﺍ
ﺮﺘﻣﺍرﺎﭘ ﺯﺍ ﺍر هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻪﮐ یرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﺪﻧﺍﻮﺘﺑ - مﺎﻈﻧ ﻖﻘﺤﺗ یﺍﺮﺑ رﻮﺸﮐ ﻚﯾ یرﺎﻣآ تﺎﺴﺳﺆﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ یرﺍﺮﻗﺮﺑ
.ﺪﻫد ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺖﯿﻌﻤﺟ .ﺖﺳﺍ یروﺮﺿ یﺮﻣﺍ ﺪﻣآرﺎﮐ و ﻢﺠﺴﻨﻣ ،ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ یرﺎﻣآ
.ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷﺍد ﺎﻫ خﺮﻧ و ﺎﻫ نﺍﺰﯿﻣ ،ﺎﻫﺪﺻرد ﺯﺍ ﯽﺘﺳرد ﺖﺷﺍدﺮﺑ ﺪﻧﺍﻮﺘﺑ -
:ﯽﻠﻠﻤﻟﺍ ﻦﯿﺑ یﺎﻫدرﺍﺪﻧﺎﺘﺳﺍ -9 ﻞﺻﺍ
ﺎﻫ یﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ،ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺯﺍ نﺎﻬﺟ یﺎﻫرﻮﺸﮐ یرﺎﻣآ تﺎﺴﺳﺆﻣ یﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ
یﺎﻫ نﺎﻣﺯﺎﺳ یﺎﻫ ﺖﺳﺎﯿﺳ و یرﺎﻣآ دﺍﻮــﺳ ﺞﯾوﺮﺗ یرﺎﻣآ یﺎﻫ مﺎﻈﻧ ﯽﯾﺍرﺎﮐ و مﺎﺠﺴﻧﺍ ،ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ،ﯽﻠﻠﻤﻟﺍ ﻦﯿﺑ یﺎﻫ شور و
رﺎﻣآ هﺪﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ .ﺪﻫد ﯽﻣ ﺶﯾﺍﺰﻓﺍ ﯽﻤﺳر حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد ﺍر
،یرﺎﻣآ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻢﻬﻓ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﯽﻤﺳر یﺎﻫرﺎﻣآ ﺯﺍ ﺮﺛﻮﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ هدﺎﻔﺘﺳﺍ :ﯽﻠﻠﻤﻟﺍ ﻦﯿﺑ یرﺎﻜﻤﻫ - ﻞﺻﺍ10
هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟ ﻮﺗ یﺎﻫ نﺎﻣﺯﺎﺳ .ﺖﺳﺍ ﺎﻬﻧآ ﺖﺳرد ﺮﯿﺴﻔﺗ و یرﺎﻣآ یﺎﻫ شور یﺎﻫ مﺎﻈﻧ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺐﺟﻮﻣ یرﺎﻣآ یﺍ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﺪﻨﭼ و ﻪﺒﻧﺎﺟ ود یرﺎﻜﻤﻫ
یدﺎﺼﺘﻗﺍ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟﺍ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ نآ ﻁﺎﺒﺗرﺍ و رﺎﻣآ یﺪﻨﻣدﻮﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﺎﻣآ .دﻮﺷ ﯽﻣ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯽﻤﺳر یﺎﻫرﺎﻣآ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﺞﯾوﺮﺗ یﺍﺮﺑ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﮐ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ
. ﺪﻨﻨﮐ و ﺢﯿﺤﺻ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ و رﺎﻣآ ﺖﯿﻤﻫﺍ ﺯﺍ نﺍﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻉﻼﻃﺍ مﺪﻋ ﺎﻫﺯور ﻦﯾﺍ
یﺍرﺍد ﺪﯾﺎﺑ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﺞﯾوﺮﺗ یﺍﺮﺑ رﻮﮐﺬﻣ یﺎﻫ نﺎﻣﺯﺎﺳ یﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ،ﺖﺳﺍ فوﺮﻌﻣ یرﺎﻣآ یدﺍﻮﺳ ﯽﺑ ﻪﺑ یرﺎﻣآ ﯽﻌﻗﺍو یﺎﻫرﺍدﻮﻤﻧ
ﺮﺜﮐﺍ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣﺯﺎﺳ و ﯽﺣﺍﺮﻃ یﺍ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ و هدﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫ ﺐﻟﺎﻗ هﺪﻧرﺍد..ﺖﺳﺍ تﺎﻋﻼﻃﺍ نﺮﻗ ﻢﻜﯾ و ﺖﺴﯿﺑ نﺮﻗ رد ﯽﻠﺻﺍ ﻞﯾﺎﺴﻣ ﺯﺍ ﯽﻜﯾ
،ﺖﻟود ،ترﺎﺠﺗ رد رﺎﻣآ ﺯﺍ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳﺍ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ یﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﯽﻘﻘﺤﻣ و هﺎﮔآ یﺮﯿﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ،ﺪﻨﻤﻧﺍﻮﺗ یﺪﻧوﺮﻬﺷ ًﺎﻨﺌﻤﻄﻣ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ
.ﺪﻫد ﺶﺷﻮﭘ ﺍر نﺎﯾﻮﺠﺸﻧﺍد و نﺍﺯﻮﻣآ ﺶﻧﺍد ،تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ .دﻮﺑ ﺪﻫﺍﻮﺧ ﺎﻧﺍﻮﺗ
ﺪﯿﻟﻮﺗ یﺎﻫ نﺎﻣﺯﺎﺳ یﺍﺮﺑ ﺍر ﺮﯾﺯ ﻒﯾﺎﻇو نﺍﻮﺗ ﯽﻣ ﻉﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾﺍ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻧﺍﻮﺗ ﺯﺍ ﺖﺳﺍ ترﺎﺒﻋ Statistieal Literacy یرﺎﻣآ دﺍﻮــﺳ
:ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد رﺎﻣآ هﺪﻨﻨﮐ ﻚﯾ ﻪﮐ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟﺍ ،یدﺎﺼﺘﻗﺍ یﺎﻫرﺎﻣآ ﺯﺍ ﺢﯿﺤﺻ یﺮﯿﮔ هﺮــﻬﺑ
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ... و ﯽﻜﯿﻧوﺮﺘﻜﻟﺍ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﯾﺮﺸﻧ ﻢﻈﻨﻣ رﺎﺸﺘﻧﺍ * ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ دﺍﺮﻓﺍ .ﺖﺳﺍ ﻪﺟﺍﻮﻣ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ هﺮﻣﺯور ﯽﮔﺪﻧﺯ رد ﺪﻧوﺮﻬﺷ
.ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺯﺍ یﺪﯿﻔﻣ یﺎﻫرﺎﻣآ یرﺎﮐ ی هﺯﻮﺣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ یﺎﻫرﺎﻣآ ﺪﻨﻧﺍﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺑ ،دﻮﺧ هﺎﮕﯾﺎﺟ و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﻒﯾﺮﻌﺗ ،ﺎﻫرﺎﻣآ دﺮﺑرﺎﮐ نﺍﺪﯿﻣ ،ﺎﻫ هدﺍد ﻊﺑﺎﻨﻣ ی ﻪﻨﯿﻣﺯ ﺶﯿﭘ رﺎﺸﺘﻧﺍ * .ﺪﻧﺮﯿﮕﺑ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺖﺳرد ﺎﻬﻧآ سﺎﺳﺍﺮﺑ ﺎﺗ ،هدﺮﮐ ﺮﯿﺴﻔﺗ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺍر دﻮﺧ
.دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﻫ هدﺍد یروآ ﻊﻤﺟ یﺍﺮﺑ نآ ﺯﺍ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ شور و ﺎﻫرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ هﺯوﺮﻣﺍ .ﺖﺳﺍ ﺎﻫرﺎﻣآ ﺯﺍ هدﺎﻔﺘﺳﺍ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﺯﺍ رﻮﻈﻨﻣ
نﻮـﻣﺍﺮﯿﭘ ﯽﯾﺎﻫدﺮــﮔﺰﯿﻣ و ﺎــﻫرﺎﻨﯿﻤﺳ ،ﺎــﻫ ﺲﻧﺍﺮﻔﻨﮐ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣﺯﺎــﺳ * ﺪﻫﺍﻮﺧ ﺍﺮﻓ یﺯور و هدﻮﺒﻧ دﺍﺪﻋﺍ ﺮﯿﺴﻔﺗ و نﺪﻧﺍﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ یرﺎﻣآ
.رﺎﻣآ ﺯﺎﯿﻧ درﻮﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ
.ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﺻﻮﺼﺧ و ﯽﺘﻟود یﺎﻫ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﺎﺑ ﻦﺘﺷﺍد ﺪﯿﻔﻣ و ﺮﺛﺆﻣ ﻁﺎﺒﺗرﺍ * ترﺎﻬﻣ ﻚﯾ نﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﻪﺑ ،نﺎﮕﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧﺍد مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر
ﯽﻌﯿﺳو ﻢﺠﺣ هﺪﻧرﺍد ﺮﺑ رد ﻪﮐ ﻊﺟﺮﻣ ﻚﯾ نﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻪﻠﺠﻣ رﺎﺸﺘﻧﺍ * .ﺖﺷﺍد ﺪﻨﻫﺍﻮﺧ ﺯﺎﯿﻧ یﺍ ﻪﯾﺎﭘ
ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ یرﺎﻣآ یﺎﻫ شور ﺯﺍ ﯽﺗﺎﯿﺋﺰﺟ هﺍﺮﻤﻫ ﻪﺑ یرﺎﻣآ تﺎﻋﻼﻃﺍ ﺯﺍ : ﺖﺳﺍ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ /ﯽﯾﺎﻧﺍﻮﺗ ﻚﯾ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﻦﯾﺍﺮﺑﺎﻨﺑ
.هﺪﺷ .ﺎﻫ لﻻﺪﺘﺳﺍ رد كرﺪﻣ ﺎﯾ ﺪﻨﺳ ﻚﯾ نﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ رﺎﻣآ ﺯﺍ هدﺎﻔﺘﺳﺍ ﯽﯾﺎﻧﺍﻮﺗ -
یرﺎﻣآ یﺎﻫ شور و ﺎﻫرﺎﻣآ ﺯﺍ ﺖﺳرد ی هدﺎﻔﺘﺳﺍ درﻮﻣ رد ندﺍد ﯽﻫﺎﮔآ * ﯽﻣ هﺪﻧﺍﻮﺧ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ ﻢﻬﻓ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﺎﻫ هدﺍد ﺮﯿﺴﻔﺗ و نﺪﻧﺍﻮﺧ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ -
.ﺖﺳﺍ ﺞﯾﺍر رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻬﻧآ ﺯﺍ ﻂﻠﻏ هدﺎﻔﺘﺳﺍ ﻪﮐ .دﻮﺷ
ﻦﯾﺍ یﺍﺮﺑ ﯽﺼﺧﺎﺷ ﻪﯾﺍرﺍ و ﺎﻫرﺎﻣآ ﺮﯿﺴﻔﺗ ﯽﯾﺎﻧﺍﻮﺗ و ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽﺑﺎﯾﺯرﺍ * رد دﺮﻓ ﺮﻫ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﺎﻣآ ﺮﯿﺴﻔﺗ و ﻢﻬﻓ ﯽﯾﺎﻧﺍﻮﺗ : رﺎﻣآ نﺎﺑﺯ نﺪﯿﻤﻬﻓ -
.رﻮﻈﻨﻣ .درﺍد رﺎﮐ و ﺮﺳ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ هﺮﻣﺯور ﯽﮔﺪﻧﺯ
هﺎﮕﺸﻧﺍد ،سرﺍﺪﻣ رد یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﺞﯾوﺮﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ هژوﺮﭘ ﺯﺍ ﺖﯾﺎﻤﺣ * ﻪﻌﻣﺎﺟ دﺍﺮﻓﺍ ﻪﻤﻫ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﻣآ ﺯﺍ ﺢﯿﺤﺻ هدﺎﻔﺘﺳﺍ ﯽﯾﺎﻧﺍﻮﺗ -
.رﺎﻣآ ﺯﺍ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳﺍ و ﺎﻫ : ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﯽﺴﮐ یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ ﺎﺑ و
.یﺍ ه رود یﺎﻫ ﯽﻧﺍﺮﻨﺨﺳ یرﺍﺰﮔﺮﺑ * ﻪﻄﺑﺍر و Association ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﻪﻄﺑﺍر ﻦﯿﺑ توﺎﻔﺗ ﺪﺷﺎﺑ ردﺎﻗ -
هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ یﺎﻫ نﺎﻣﺯﺎﺳ ﺯﺍ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧﺍد و نﺍﺯﻮﻣآ ﺶﻧﺍد ﺪﯾدﺯﺎﺑ نﺎﻜﻣﺍ * .ﺪﻫد ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺮﮕﯾﺪﻜﯾﺯﺍ ﺍر Causation ﯽﻟﻮﻠﻌﻣ و ﺖﻠﻋ
رﺎﻣآ هدﺍد ﺖﺒﺴﻧ ترﺎﺒﻋ ﺯﺍ ﺍر ﯽﻧدﺍد ﺖﺒﺴﻧ ترﺎﺒﻋ ﻦﯿﺑ توﺎﻔﺗ ﺪﺷﺎﺑ ردﺎﻗ -

:ﻊﺑﺎﻨﻣ
.نﺍﺮﯾﺍ رﺎﻣآ ﺰﮐﺮﻣ ،1395 نﺎﺑآ ، ﯽﻧﺎﯿﮐ هوﺎﮐ ﺮﺘﮐد ،ﺎﻨﺒﻣ ﯽﺘﺒﺛ یﺎﻫرﺎﻣآ و یرﺎﻣآ مﺎﻈﻧ ﻪﯾﺎﭘ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ ﯽﺋﺎﻨﺷآ - 1
ﻪـﻠﺠﻣ .نﺎﯾﺮﻔﻌﺟ ﻚﻠﻣ ﻪﺤﯿﻠﻣ و ﯽﻣﺮﮐ ﻪــﯿﺿﺍر ، رﻮــﺸﮐ یﺮﻬﺷ بﻼﺿﺎﻓ و بآ ﺖﻌﻨﺻ نﺎــﻨﮐرﺎﮐ رد یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﺠﻨﺳ شﺮﮕﻧ و ﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺳرﺮﺑ - 2
.1394 ﺮﯿﺗ و دﺍدﺮﺧ ، ی هرﺎﻤﺷ ،رﺎﻣآ12
.نﺍﺮﯾﺍ رﺎﻣآ ﺰﮐﺮﻣ ،1395 رﻮﯾﺮﻬﺷ ،ﯽﻨﯿﺋﺎﻧ ﺍرﺬﻋ ، یرﻮﺸﮐ یرﺎﻣآ مﺎﻈﻧ یﺮﯿﮔ ﻞﻜﺷ ﺯﺍ ﺪﻌﺑ نﺍﺮﯾﺍ رد سﻮﻔﻧ یرﺎﻤﺷﺮﺳ ﻪﻘﺑﺎﺳ - 3
. 77 هرﺎﻤﺷ ، نﺎﺘﺴﻣﺯ ،ﻢﻜﯾ و ﺖﺴﯿﺑ لﺎﺳ ،نﺍﺮﯾﺍ رﺎﻣآ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧﺮﺒﺧ ،نﺎﯾدﻮﺒﻬﺑ دﺍﻮﺟ ﺮﺘﮐد ، ﺎﻫرﻮﺸﮐ رد رﺎﻣآ و رﺎﻣآ ﯽﻧﺎﻬﺟ لﺎﺳ - 491
. هرﺎﻤﺷ ، نﺎﺘﺴﻣﺯ ،ﻢﻜﯾ و ﺖﺴﯿﺑ لﺎﺳ ،نﺍﺮﯾﺍ رﺎﻣآ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧﺮﺒﺧ ،ﻪﺘﻔﺷآ ﻦﯿﺸﻓﺍ ، یرﺎﻣآ دﺍﻮﺳ - 581 92
. 1385 ،نﺍﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳﺍ یﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ نﺎﻣﺯﺎﺳ ،ﯽﻨﯿﻓ ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ، نﻮﻨﮐ ﺎﺗ ﺯﺎﺑﺮﯾد ﺯﺍ نﺎﻬﺟ و نﺍﺮﯾﺍ یﺎﻫ یﺮﯿﮔرﺎﻣآ و ﺎﻫ یرﺎﻤﺷﺮﺳ ﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ ﺮﺑ یروﺮﻣ - 6

...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................