Page 67 - پیش نویس چکیده مطالعات آمایش استان
P. 67
مهندسین مشاور شرقآیند سازمان مدیریت و برنامهریزی استان ایلام
تقاضای زائرین برای رسیدن به عتبات عالیات از ظرفیتهای پایانه مرزی مهران استفاده شده است اما با توجه به شرایط رکود
کشور ،این استفاده عمدت ًا جنبه گذرگاهی داشته و مبادلات بازرگانی در سطح کمی توسعه پیدا کرده است .عدم جذب
اعتبارات استانی مانعی برای توسعه پروژههای عمرانی و زیرساختهای حمل ونقل نظیر اتصال به راهآهن سراسری شده است
و تا سال 1417تنها محورهای مواصلاتی اصلی استان و پروژههای مرتبط با نیازهای اساسی و اولیه ساکنین مورد توجه بوده
و ارتقای کیفیت خدمات و رشد اقتصادی کمتر مورد توجه بوده است .از طرفی ،ارائه خدمات به زائران کربلا اگرچه برای
استان درآمدزایی داشته است ولی به دلیل تعداد کم وکیفیت زیرساختهای اقامتی و رفاهی ،استان علیرغم برخورداری از
جاذبههای طبیعی و گردشگری نتوانسته است در ماندگاری و جذب گردشگر موفق عمل کند اگرچه خانههای بومگردی و
کمپهای عشایری برای خدماتدهی به گردشگران فعال هستند ،ولی به دلیل نوع و مقیاس خدمات ارائه شده درآمدزایی
محدودی دارند .علاوه بر آن ،تداوم رکود اقتصادی در کشور و کاهش اعتبارات استانی همچنین عدم جذب سرمایه در بخش
انرژی موجب رکود صنایع نفت و گاز شده است و متعاقب آن صنایع وابسته نیز دچار رکود شدهاند .در نتیجه سهم صنعت از
ارزش افزوده استان کاهش یافته است و فرصتهای شغلی در این بخش به طور چشمگیری کاهش یافته و بر نرخ بیکاری
افزوده شده است .از طرفی سکونتگاههایی که وابسته به صنایع پتروشیمی و تاسیسات انرژی بودهاند از رونق افتاده و در نتیجه
نیروی شاغل در بخش صنعت که عموماً تحصیلکرده و با مهارت هستند مجبور به مهاجرت از استان میشوند .مهاجرت از
استان برخلاف گذشته که صرف ًا ریشه اقتصادی داشت اکنون به دلیل مسائل اقلیمی نیز در حال انجام است چرا که تغییرات
اقلیمی و خشکسالی موجب تشدید پدیده گرد و غبار در استان شده است .در چنین شرایطی وضعیت کشاورزی استان نیز
دشوار شده و با توجه به مشکل دسترسی به فنآوریهای نوین ،توسعه سیستمهای نوین آبیاری ،اصلاح الگوی کشت و توسعه
کشتهای گلخانهای نیز به کندی پیش رفته است؛ هر چند که کشاورزی و تولید محصولات باغی بخشی از سکونتگاههای
روستایی و شهری را سر پا نگه داشته است .به ویژه در شرایطی که با توجه به روابط ایران و عراق ،امکان صدور محصولات
کشاورزی و فرآوردههای دامی استان به بازارهای عراق فراهم شده و بخش کشاورزی و دامپروری در کنار بخش بازرگانی و
تجارت از جمله بخشهای اصلی اقتصادی استان هستند .قالیبافی ،جاجیم بافی ،عبابافی و سایر صنایع دستی استان نیز
جایگاه اقتصادی بالایی به ویژه در شهرهای کوچک دارند چرا که علاوه بر دسترسی به بازارهای عراق به واسطه رشد کسب
و کارهای دنیای مجازی امکان فروش بدون واسطه به بازارهای داخلی نیز فراهم شده است .یکی دیگر از محصولات استان
که بازار مناسبی در عراق دارد مصالح ساختمانی و خدمات مهندسی است .به دلیل عدم جذب سرمایه لازم ،ظرفیت تمامی
معادن به طور کامل مورد بهرهبرداری قرار نگرفتند ولی همچنان کارخانه سیمان فعالیت دارد و سیمان تولیدی در کنار سایر
مصالح نظیر گچ ،ماسه و ...علاوه بر تامین نیاز داخل به کشور عراق نیز صادر میشود.کشاورزی و طرحهای تولید گلهای
زینتی همچون گل نرگس و محمدی و همچنین پرورش گیاهان دارویی و صنعتی استان عمدتاً در شهرستانهایی نظیر
دهلران ،مهران ،آبدانان ،ایوان و چرداول تداوم یافته است و همچنین ارتباط با عراق باعث تقویت مسیرهای منتهی به ایلام-
مهران و مهران – عراق شده است .لذا به دلیل اهمیت نقش گذرگاهی استان و همچنین کارکرد کشاورزی سایر شهرستانها،
از تمرکز بر شهر ایلام هر چند در سطح محدود کاسته شده است و به واسطه رشد شهر مهران ،ساختار فضایی استان اندکی
متعادل شده است .لذا با عنایت به توضیحات فوق ،شکلبندی سازمان فضایی استان در سناریوی ششم به صورت نقشه شماره
8خواهد بود.
صفحه 61 برنامه آمایش استان ایلام ـ خلاصه مطالعات
