Page 7 - فصلنامه اقتصاد و برنامه ریزی ( شماره دوازدهم)

7 هیرشن
تق ف
ییزر مهنابر و داص ا ق ا 12 هرامش
ملایا ناتسا یزیر همانرب و تیریدم نامزاس یلخاد همان لصف
راهب
1399
:همدقم
شیپ لاس نارازه زا كاخ و بآ زا هنیهب هدافتسا و ییاذغ داوم نیمات هوحن هب یشخب عونت .دراد ار تیمها نیرتلااب ناسنا تایحرد ییاذغ داوم نیمات
رد ناسنا یاذغ زا یا هدمع شخب یلگنج ناتخرد هویم زا هدافتسا .تسا هتفرگ رارق هجوت دروم شیپ زا شیب تیعمج شیازفا اب و هدوب رظن دروم نونکات
.تسا خیرات فلتخم یاه هرود رد ینابغاب نف جاور رگنایب یخیرات دانسا و اه یراجح ،اه هتشون گنس هعلاطم .تسا هدوب لاح و هتشذگ

طیارش هب هجوت اب امازلا و دشاب یمن یغاب تادیلوت رد یبسانم هاگیاج و مهس یاراد اما تسا یلگنج یاه هویم زا هدافتسا و یرادغاب هنیمز رد تمدق یاراد هچرگ ملایا ناتسا
.ددرگ نییبت و یسررب دوجوم عضو و درکلمع زیچ ره زا لبق تسا مزلا .دراد ار تاغاب تشک و شرتسگ ییاناوت نآ كاخ و بآ و یمیلقا
: یبسن تیزم :ترورض و تیمها

داصتقا و تشک لباق یضارا اب طبترم یاه تیلاعف ریاس هب تبسن یرترادیاپ و رتبسانم دمآرد و لوصحم رتمک هنیزه و راک فرص اب هک یوحنب تسا هدزاب رپ یلغش یرادغاب - 1
حرطم یبسن تیزم و دش هداد طسب ودراکیر طسوت و حرطم للملا نیب تراجت رد ت ی مسا م ادآ ط سوت قلطم تیزم عوضوم
.دراد ییاتسور

دنکدیلوت
هک
رتنازرا ار ییلااک
اه لااک ریاس زا
یا هقطنم ای و روشک ره اذل تسا حرطم تصرف هنیزه یبسن تیزم رد .دیدرگ
تشک اب .دنوش یم بآ تفر رده و كاخ نتفر نیب زا ثعاب و دنشاب یمن تعارز بسانم و لااب بیش یاراد یفارگوپوت طیارش لیلد هب ملایا ناتسا یضارا زا یا هدمع شخب - 2
یبسن تیزم هب رنزیلا راب نیلوا یارب .

تسلااک نآ
رد
یارب ار صخاش نیا و هتخادرپ ) (هدش راکشآ .ددرگ یم یریگولج كاخ بیرخت زا ناییاتسور دمآرد و لاغتشا هب کمک نمض یضارا نیا رد غاب
یبسن تیزم یاراد
.دراد ار مید تاغاب تشاک ناکما و هتشاد ار یریسدرس و یریسمرگ همین ،یریسمرگ فلتخم یاههورگ رد تلاوصحم تشاک ناکما ناتسا یمیلقا طیارش - 3
یلماوع هلمج زا اضاقت و تارداص ،هضرع .داد رارق هدافتسا دروم فلتخم یاهلااک و اهروشک یتارداص درکلمع شجنس دروآرب
.دندرگ یم ییاسانش دنراد ملایا ناتسا رد یبسن تیزم و ییاراک هک یتلاوصحم و صخشم یلم حطس رد شخب هاگیاج و شقن دوجوم عضو یسررب اب - 4
یبس ن تیزم یا هقطنم یزیر همانرب تاعلاطم رد اریخا .تسا هبساحم لباق و هدرک قدص اهنآ دروم رد یبسن تیزم هک دنتسه
.ددر گ یم نییعت لاغتشا و هدوزفا شزرا ،دیلوت رد اه ناتسا و قطانم یبسن تیزم نآ ساسا رب و هتفرگ رارق رظندم هدش راکشآ :یبسن تیزم
تسا حرطم تصرف هنیزه یبسن تیزم رد .دیدرگ حرطم یبسن تیزم و دش هداد طسب ودراکیر طسوت و حرطم للملا نیب تراجت رد تیمسا مادآ طسوت قلطم تیزم عوضوم
Σ
Σ

1
هدشراکشآ یبسن تیزم
هتخادرپ )RCA( هدش راکشآ یبسن تیزم هب رنزیلا راب نیلوا یارب .تسلااک نآ رد یبسن تیزم یاراد دنکدیلوت اه لااک ریاس زارتنازرا ار ییلااک هک یا هقطنم ای و روشک ره اذل
رد یبسن تیزم هک دنتسه یلماوع هلمج زا اضاقت و تارداص ،هضرع .داد رارق هدافتسا دروم فلتخم یاهلااک و اهروشک یتارداص درکلمع شجنس دروآرب یارب ار صخاش نیا و
ناتسا رد

لوصحم دیلوت نازیم
ناتسا و قطانم یبسن تیزم نآ ساسا رب و هتفرگ رارق رظندم هدش راکشآ یبسن تیزم یا هقطنم یزیر همانرب تاعلاطم رد اریخا .تسا هبساحم لباق و هدرک قدص اهنآ دروم
Σ ناتسا رد رظندم تلاوصحم دیلوت ع و مجم
.ددرگ یم نییعت لاغتشا و هدوزفا شزرا ،دیلوت رد اه
روشک رد لوصحم دیلوت نازیم
)RCA=)Pij/ ΣPij)/)Pj/Σ P هدشراکشآ یبسن تیزم
Pij ناتسا رد j لوصحم دیلوت نازیم
Σ روشک رد رظندم تلاوصحم دیلوت ع و مجم
ΣPij ناتسا رد رظندم تلاوصحم دیلوت عومجم
:تشکریز حطس
Pj روشک رد j لوصحم دیلوت نازیم
هدوب مید یقبام و یبآ نآ دصرد 16 هک هدوب راتکه 1626 روراب ریغ و روراب زا معا ملایا ناتسا تاغاب حطس لک 9911 لا س رد
ΣP روشک رد رظندم تلاوصحم دیلوت عومجم
4.2 اهنت روشک تاغاب تشک ریز حطس زا ناتسا مهس .دشاب یم روراب دصرد 89 لداعم راتکه 4874 ناتسا تاغاب لک زا .تسا
:تشکریز حطس
هدمع یاههورگ نیبزا .دراد ار مهس نیرتلااب دصرد 94 اب نامرک ناتسا .تسا روشک یاه ناتسا نیب رد رخآ ناتسا و دصرد
لداعم راتکه4780 ناتسا تاغاب لک زا .تسا هدوب مید یقبام و یبآ نآ دصرد9۵هک هدوب راتکه6۵2۵ روراب ریغ و روراب زا معا ملایا ناتسا تاغاب حطس لک 1396 لاس رد
. دراد صاصتخا کشخ یاه هویم نآ زا دعب و )دصرد 96 (یریسمرگ همین یاه هویم هب تشک ریز حطس نیرتلااب ،یغاب لوصحم
ار مهس نیرتلااب دصرد 14 اب نامرک ناتسا .تسا روشک یاه ناتسا نیب رد رخآ ناتسا و دصرد 0.2 اهنت روشک تاغاب تشک ریز حطس زا ناتسا مهس .دشاب یم روراب دصرد73

4.4
ار یروشک
اب زیر هناد یاه هویم
اشم مقر زا مهس نیرتلااب دصرد
هب
دنراد
اب یریسمرگ همین یاه هویم و دصرد
4.9
.
زیر هناد یاه هویم .دراد صاصتخا کشخ یاه هویم نآ زا دعب و )دصرد3۵(یریسمرگ همین یاه هویم هب تشک ریز حطس نیرتلااب ،یغاب لوصحم هدمع یاههورگ نیبزا .دراد
. دنراد ار یروشک هباشم مقر زا مهس نیرتلااب دصرد0.3 اب یریسمرگ همین یاه هویم و دصرد 0.4 اب
هب ودرگو رانا . تسا راتکه رازه زا شیب ناتسا رد ودرگ و روگنا ، هویم ود تشک ریز حطس اهنت یغاب فلتخم تلاوصحم نیب رد
ریز حطس زا دصرد1.08و1.2۵دصرد اب بیترت هب ودرگو رانا . تسا راتکه رازه زا شیب ناتسا رد ودرگ و روگنا ، هویم ود تشک ریز حطس اهنت یغاب فلتخم تلاوصحم نیب رد
.دنا هداد صاصتخا دوخ هب ار مهس نیرتلااب روشک تشک ریز حطس زا دصر د 9.47 و 9.26 دصرد اب بیترت
.دنا هداد صاصتخا دوخ هب ار مهس نیرتلااب روشک تشک
9911 لاس رد یغاب هدمع یاههورگ کیکفت هب ملایا ناتسا تاغاب تشک ریز حطس : 9 هرامش راد ومن
1396 لاس رد یغاب هدمع یاههورگ کیکفت هب ملایا ناتسا تاغاب تشک ریز حطس :1 هرامش رادومن

1

1

RCA = Revealed Comparative Advantage