Page 14 - فصلنامه اقتصاد و برنامه ریزی ( شماره دوازدهم)

هیرشن 14
تق ف
ییزر مهنابر و داص ا ق ا
12 هرامش ملایا ناتسا یزیر همانرب و تیریدم نامزاس یلخاد همان لصف
راهب

1399 هک مینک شلات دیاب ام ،تسا رازبا دنمزاین مهافت و تسا »مهافت« ،یسکلفر رتشیب نارحب اب هزرابم یاهدرکیور و اه هویش دراوم زا یرایسب رد هنافساتم
.میروخب دنویپ رگیدکی هب هلیسو نیا هب ات ،مینک دیلوت همهافم رازبا هب یتسیاب تیریدم زا عون نیا ًاتدعاق هک یلاح رد .تسا رادیاپان و ارگ شنکاو ،یقافتا
هتفرگ لکش رگنءزج لقع یانبم رب هدمع روط هب رشب شناد زورما .دشاب هدش ذاختا لبق زا نارحب زا بانتجا تهج مزلا ریبادت هیلک هک دوش ارجا یوحن
بلس وا زا ار لئاسم زا یرایسب كرد تردق هلاسم نیمه و تسا یرایسب ات دشاب هناریگشیپ یاهشور و اهحرط یاراد یتسیاب نارحب تیریدم نیاربانب
لیلد هب ،تسا هدرک لکشم زین ار »همهافم« عوضوم نیا نینچمه .تسا هدرک یرایسب فلاخ رب. دننکن ادیپ زورب هنیمز و هدرک ادیپ شهاک هلیسو نیا هب اهنارحب زا
رکفت هک تسا طیارش نیا رد .درک دیلوت همهافم رازبا ناوت یمن ،رگنءزج لقع اب هکنیا هب هک یئاهنارحب ،دنتسین ندرک ینیب شیپ لباق هک هلزلز لثم ،یعیبط حناوس زا
.دیاشگب ام یور شیپ یدیدج هار دناوت یم یمتسیس .دنتفیب قافتا دیابن ًلاوصا و هدوب ریذپ باتنجا ًامومع دنیآ یم دیدپ ناسنا تسد
تهج رد بیکرت و )هیزجت( لیلحت رب ینتبم تخانش دنیآرف ،یمتسیس رکفت داقتنا دروم ًادیدش دنتسه اهنآ زورب لوئسم هک ار ییاهنامزاس مدرم لیلد نیمه هب
نیا .تسا شیوخ نوماریپ طیحم رد عوضوم کی عماج و لماک كرد هب یبایتسد تیریدم کی یارجا و تیارد اب هک دنتسه مزلم نیلوئسم هک اریز دنهد یم رارق
نیب طباور و لک و ءازجا نیب طباور ،نآ یازجا و )متسیس( لک مهف ددصرد رکفت عون فادها هصلاخ روطب .دنیامن راهم و یریگشیپ ،ییاسانش ار اهنآ حیحص یرارطضا
،دراد ام یرکف ماظن رد هشیر ام راتفر هک اجنآ زا .تسا )متسیسارف( نآ طیحم اب لک :زا دنترابع نارحب تیریدم
دنک یم یمتسیس دروخرب زین تاعوضوم اب ،تسا یمتسیس رکفت یاراد هک یسک همانرب نیودت و ،یلامتحا یاهنارحب و تارطاخم ،اهکسیر ینیب شیپ :فلا
یاهدنویپ و عوضوم هدنهد لیکشت رصانع صیخشت لابند هب دوخ یاهراتفر رد و اهنآ هرادا یارب مزلا یاه
دنک یم رکف یمتسیس هک یدرف بیترت نیا هب .ددرگ یم رصانع نیا نایم دوجوم هناریگشیپ همانرب نیودت و زیخ نارحب یاه تیعقوم فشک و ییاسانش :ب
یمتسیس رکفت هکلب ؛ددرگ یمن عوضوم یاهیگژیو زا یا هعومجم ،یوجتسج رد اهنت یگنهامه و لمع راکتبا و عیسو تاعلاطا هب زاین هک نارحب یریگشیپ :پ
هک نیا مغر یلع .دنک هاگن دنم ماظن و عماج تروص هب لئاسم هب دنک یم کمک وا هب دراد یا هدرتسگ
هب تبسن دارفا ،دراوم یرایسب رد اما ،تسا یددعتم یایازم یاراد یمتسیس رکفت هطبار نیا رد .تسا ریذپان باتنجا نارحب هک یماگنه ،نارحب راهم :ج
.:دراد لیلد نیدنچ هلئسم نیا .دنرادن یلیامت نآ اهتصرف رثکادح زا لماک یگچراپکی و یگنهامه اب دنتسه فظوم ناریدم
رتشیب و دنرادن ینکشراتخاس هب یلیامت یعیبط تروص هب اهناسنا هکنیا تسخن تاراسخ رطخ و کسیر نیرتمک اب و هدرک هدافتسا نکمم یاهسناش و
هک نیا مود .دننامب یقاب ناش هتشذگ ینهذ یاهراتخاس رد هک دنهد یم حیجرت لبق زا هک شجنس لباق یئاضتقا حرط کی نتشاد .دنهد شهاک ار نارحب
یمتسیس رکفت رد .تسا تلاماعت و طباور هب هجوت یمتسیس رکفت یلصا هرهوج دنک ربارب دنچ ار ناریدم لمع راکتبا دناوت یم دشاب هدش یزاسلدم
.دراد ترورض ،ندید رازبا ناونع هب مشچ یریگراک هب زا شیب نهذ و رکف زا هدافتسا و راثآ دش راهم نارحب هک یتقو .یداع تیعضو هب طیارش ندنادرگزاب :د
رد ،دوش یم هظحلام هدام ای ءیش کی اهنت ،ندید و مشچ قیرط زا هک انعم نیدب ،دنام یم یقاب اهتدم متسیس هرکیپ رب قیمع یمخز لثم نارحب تاعبت
،دوش یم ریذپ ناکما طباور كرد و هدهاشم تردق ،ندرک هاگن و نهذ اب هک یلاح یاه هلعش ندرک شکورف زا سپ هلصافلاب هک دنتسه فظوم نارحب ناریدم
ینتبم هدهاشم هب مزلم ،دننک یم باختنا ار یمتسیس رکفت شور هک یناسک نیاربانب .دننادرگزاب دوخ یداع تلاح هب و هدومن مارآ ًاعیرس ار عاضوا شتآ
.تسا یرتشیب ششوک و شلات مزلتسم راک نیا هک تسا یهیدب و دنتسه كرد رب یمتسیس رکفت
–یرظن یدرکیور ناونع هب یمتسیس رکفت تایح زا ههد شش تشذگ هب هجوتاب ،رکفت هویش نیا .تسا نآ یاه هدیدپ و یتسه ناهج هب هاگن یعون یمتسیس رکفت
هرادا رد شخبرثا رکفت نیا یلاتعا و یزاس هدنلاب هنیمز هک دراد نآ یاج یدربراک زا هدنکآ طیحم رد یگنهرف -یعامتجا یاه متسیس یارب ار یرثؤم یسانش شور
.دریگ رارق نازاس میمصت و ناریدم رتشیب تیانعدروم نامزاس و هعماج تایئزج و ءازجا هب ٌافرص ،یمتسیس رکفت رد .دهد یم هئارا یگدیچیپ و یگتفشآ
یمتسیس رکفت لوصا و ءازجا شنک مهرب زین و ءازجا نیب لماعت یگنوگچ هکلب دوش یمن هاگن متسیس کی

رییغت تاعوضوم هب تبسن ار ناسنا شرگن و هدوب یدربراک رایسب ،یمتسیس رکفت رود یمتسیس رکفت زا اه ناسنا دوش یم ببس یلماوع و عناوم. دوش یم یسررب طیحم
هب ار یرت توافتم جیاتن هک دوش یم ثعاب دید هیواز و شرگن رییغت نیا .دهد یم ،یرگن ءزج رب فرص هیکت هک یلاح رد تسا رگن لک یرکفت یمتسیس رکفت .دنوش
روط هب .متسیس کی بلاق رد تاعوضوم ندید ینعی یمتسیس رکفت . میروآ تسد یور رب زکرمت .درب یم نیب زا ار متسیس و هدیدپ رب مکاح یاهوگلا مهف ناکما
کی رگیدکی لماعت اب هک دوش یم هتفگ ییاهءزج زا یا هعومجم هب متسیس هصلاخ هک ار تدمزارد تارییغت یوگلا ناسنا دوش یم ثعاب ،یناهگان عیاقو هژیوب و ،عیاقو
،یدورو لماش متسیس ره .تسا صقان ءزج ره نودب لک و دنروآ یم دوجوب ار لک ندرک شنزرس و یرگن یفنم ،ور نیا زا .دنکن كرد تسا هتفهن اهدادخر تشپ رد
.دشاب یم دروخزاب و شزادرپ ،یجورخ متسیس زا نوریب رد یزیچ دنک یم لایخ ناسنا و دوش یم دیدشت یطیحم طیارش
دوجوب نآ ءازجا نیب لماعت زا متسیس کی مهم یاهیگژیو ،یمتسیس رکفت قبط متسیس نورد رد لئاسم للع و بابسا یمامت هک یلاح رد ،تسا تلاکشم زورب ببس
،مینک یم هیزجت ار متسیس یتقو نیاربانب .اهنآ هناگادج تیلاعف زا هن دیآ یم یعون اب ناسنا ،نآ رد هک تسا هناگود رکفت ،هنیمز نیا رد رگید ماد تسا هتفهن
لیلحت اب هک تسا لک کی ،متسیس نیاربانب .دهدیم تسد زا ار دوخ مهم یاهیگژیو ساسارب شرگن نیا .دوش یم راتفرگ ”کی و رفص“ شرگن هب ،هناشیدنا هداس لیلحت
ءازجا راتفر ،درک یمن راک یبوخب یزیچ یتقو ،نیشام رصع رد .تسین كرد لباق یاه بلاق رد ار نهذ هک تسا یا هداهن دوخ دویق و یلبق تاروصت و اه ضرف شیپ
زا ریغ یشور ،قوف هتکن هب هجوت .دوش ادیپ یدوبهب داجیا هار ات دش یم یسررب نآ هابتشا ریسم هب ناسنا نهذ هک تسا نآ دعتسم طیارش نیا .دراد یم هگن هتسب
،یمتسیس رکفت یارب و .تسا یرورض متسیس یاهیگژیو و راتفر كرد یارب لیلحت یگتسبمه هب و دنک هجوت ،نآ یاج هب ای و للع زا شیب ،مئلاع هب و دوش نومنهر
.دنتسه مه لمکم ،بیکرت و لیلحت ،عقاو رد .تسا یدیلک عوضوم کی یلولعم و تلع طابترا هنوگ چیه اهنآ نیب هک یلاح رد ،دنک دانتسا اهریغتم یرهاظ
یمتسیس رکفت عناوم یتسرد هب ،یهاگآ و رایتخا نتشاد مغر یلع ،زورما اهناسنا هنافساتم .درادن دوجو

هدیشوپ یسک رب یمتسیس رکفت دئاوف هک نیا اب .دنددعتم یمتسیس رکفت عناوم مهتم تین ءوس هب ار نارگید ،ام دوخ دراوم یرایسب رد .دننک یمن كرد ار رگیدکی
عناوم نیا هشیر .تسوربور یعناوم اب یمتسیس رکفت نتسب راک هب ،لمع رد اما ،تسین رد دیاب زین ار همهافم ءوس نیا هشیر و دراد مهف ءوس رد هشیر رما نیا هک مینک یم
.درک وجتسج اه ناسنا راتفر و شرگن رد دیاب ار لماوع و دنمزاین ام هعماج هک یتروص رد ؛تسج ندش »ام« یارب كرتشم یاهناینب نادقف